หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
296
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 296 แก่พระพุทธเจ้าทั้งหลายได้ ฯ ภาวะแห่งฤดูและโอชะ มีกำลังในฐิติ ขณะเท่านั้น เพราะได้ความสนับสนุนจากปัจจัยมีปัจฉาชาตปัจจัยเป็นต้น เพราะ
ในบทนี้ได้อธิบายถึงภาวะแห่งฤดูและโอชะที่มีผลกระทบต่อกำลังในฐิติ ผ่านคำอธิบายที่เกี่ยวข้องกับเตโชธาตุและรากฐานของรูปที่เกิดจากกรรมและปัจจัยพื้นฐานต่างๆ โดยมีการแสดงให้เห็นถึงประเภทของรูป อาทิเช่น กัมมร
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 298
298
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 298
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 298 ที่อาศัยเหตุเกิดขึ้น ฯ เพราะเหตุนั้น พระโบราณาจารย์ทั้งหลายจึงได้ กล่าวไว้ว่า ความที่ชาติเกิดจากปัจจัยบางอย่างโดย- ปริยาย (และ) ควา
เนื้อหานี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยนำเสนอความสัมพันธ์ของสังขตธรรมและปัจจัยที่ก่อให้เกิดการเกิดในเชิงอภิธัมมะ พระโบราณาจารย์อธิบายถึงการกำหนดนับรูปเป็นหมวดและบทบาทต่างๆ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 308
308
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 308
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 308 อภิธัมมัตถสังคหบาลีแปล ปริเฉทที่ ๗ [ชื่อสมุจจัยสังคหภาค] [วัตถุธรรม ๗๒] [สังคหคาถา] บัดนี้ ข้าพเจ้าจักกล่าวสมุจจัย (การรวม หมวด) แห
ในหน้าที่ 308 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี ข้าพเจ้าได้กล่าวถึงสมุจจัยในการจัดหมวดหมู่ของวัตถุธรรม 32 ประการ พร้อมกับอธิบายลักษณะที่เกี่ยวข้องตามที่ได้มีการนำเสนอ โดยสมุจจัยที่กล่าวถึงแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - โทมนัสสิทรีย์และอธิปติ
312
อภิธัมมัตถสังคหบาลี - โทมนัสสิทรีย์และอธิปติ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 312 โทมนัสสิทรีย์ ๑ อุเปกขินทรีย์ ๑ สัทธินทรีย์ ๑ วิริยินทรีย์ ๑ สตินทรีย์ ๑ สมาธินทรีย์ ๑ ปัญญินทรีย์ ๑ อนัญญตัญญัสสามีติน ทรีย์ ๑ อัญ
บทความนี้กล่าวถึงโทมนัสสิทรีย์และพละ ๕ ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยระบุถึงอิทธิพลของอินทรีย์ต่าง ๆ ที่มีต่อการเกิดญาณและชีวิต แต่ละองค์ของอินทรีย์มีบทบาทสำคัญต่อการฝึกจิตและการเข้าถึงอรหัตผล และสามารถแยก
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา – หน้า 316
316
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา – หน้า 316
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 316 ก็บรรดาธรรมเหล่านี้ ธรรม ๖๕ ด้วยสามารถเจตสิก, สุขุมรูป และนิพพาน ถึงการนับว่า ธัมมายตนะและธัมมธาตุฯ มนายตนะ อย่างเดียว กระจายออกไปด
เนื้อหานี้เสนอความเข้าใจเกี่ยวกับธรรม ๖๕ ที่สัมพันธ์กับเจตสิกและนิพพาน ในการศึกษาอุปาทานขันธ์ ๕ ร่วมกับการพิจารณาความสัมพันธ์ของทวารอารมณ์และธาตุที่มีอยู่ให้กว้างขวาง โดยชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างระหว่า
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
320
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 320 ประกอบเหล่าสัตว์ไว้ในวัฏฏะ หรือในเครื่องยนต์คือภพเนืองนิตย์ กับ ผลกรรม หรือกับภพอื่นเป็นต้น หรือกับทุกข์ ฯ ชื่อว่ากายคันถะ เพราะอรร
ในบทนี้ มีการอธิบายเกี่ยวกับการยึดมั่นและการถือศีลวัตรในทางพระพุทธศาสนา ซึ่งการยึดถือเหล่านี้ส่งผลต่อกรรมและวัฏฏะของสัตว์. คำว่า กามุปาทาน และ สีลัพพตุปาทาน ถูกกล่าวถึงเพื่อชี้ให้เห็นถึงการมีอยู่ของคว
นิวรณ์และอารมณ์ในอภิธัมม์
321
นิวรณ์และอารมณ์ในอภิธัมม์
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 321 อย่างนั้น ๆ อีกอย่างหนึ่ง ชื่อว่านิวรณ์ เพราะอรรถว่า ปิดกั้นปัญญา จักษุ ฯ กาม กล่าวคือความกำหนดอย่างแรงกล้าในกามคุณ ๕ นั่นเอง เป็นฉ
บทความนี้กล่าวถึงนิวรณ์ในอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยเน้นที่บทบาทของนิวรณ์ เช่น กามฉันทะและพยาบาท ในการปิดกั้นปัญญาและส่งผลต่อจิตใจ นอกจากนี้ยังมีการอธิบายถึงปัจจัยและสภาพที่ก่อให้
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
323
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 323 โดยอรรถว่า ยังละไม่ได้ ชื่อว่าอนุสัย ฯ ก็การถึงกำลังแรงเป็นสภาพ แผนกหนึ่งต่างหาก แห่งกิเลสมีกามราคะเป็นต้นเท่านั้น ไม่ทั่วไปแก่ กิเ
บทความนี้มีการเจาะลึกเรื่องอนุสัยและกิเลสตามหลักอภิธรรมของพุทธศาสนา โดยอธิบายความหมาย และความสัมพันธ์ของอนุสัยกับกิเลส รวมถึงลักษณะต่าง ๆ ของอาสวะและนีวรณ์ เห็นถึงความสำคัญของการเข้าใจธรรมชาติของจิตแล
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 335
335
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้า 335
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 335 เพราะมีกิจ ๒ อย่าง ด้วยอำนาจแห่งสัมธินทรีย์ และสัทธาพละ ฯ เป็นวิภาคอันประเสริฐ คือยอดเยี่ยม แห่งธรรม ๓๓ อันสูงสุด คือ วิเศษสุด เพรา
บทความนี้มีการวิเคราะห์ธรรม 33 อันสูงสุดที่เกี่ยวกับอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยแสดงถึงรายละเอียดของกิจ 2 อย่าง คือ สัมธินทรีย์และสัทธาพละ การผสมผสานระหว่างโลกุตตรจิตและโลกิยจิต แล
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับบัญญัติ
353
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การศึกษาเกี่ยวกับบัญญัติ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 353 ในคัมภีร์ปัฏฐาน โดยประการทั้งปวง ฯ ๑ บรรดาบัญญัติ นามและรูปเหล่านั้น รูปธรรม ท่านเรียกว่า รูปขันธ์ ธรรมชาติ ๕ อย่าง คือ อรูปขันธ์ ๔
ในบทนี้กล่าวถึงการแยกประเภทของบัญญัติในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยแบ่งออกเป็นสองประเภทหลักคือ ปัญญาปิยัตตาบัญญัติ และปัญญาปนโตบัญญัติ อย่างไรก็ตาม บัญญัติทั้งหลายสามารถเรียกได้ว่ามีอยู่ในสภาวะที่จิตต้องแส
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: สังขารและนามรูป
359
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: สังขารและนามรูป
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวินีฎีกา - หน้ 1 - หน้าที่ 359 และฐานะ ๔ มีที่สุดส่วนเบื้องต้นเป็นอาทิ ฯ ปัจจัยคืออวิชชา เพราะ เหตุนั้น จึงชื่อว่าอวิชชาปัจจัย ฯ เพราะอวิชชาปัจจัยนั้น (จึ
เนื้อหาในหน้า 359 ของอภิธัมมัตถสังคหบาลีนี้อธิบายเกี่ยวกับสังขาร รวมถึงประเด็นสำคัญเช่น อวิชชาเป็นปัจจัย และการแบ่งประเภทของสังขารออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ ปุญญาภิสังขาร, อปุญญาภิสังขาร และอเนญชาภิสังขา
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
365
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 365 หาเป็นการแยกแสดงองค์ต่างหากไม่ คำว่า ตณฺหูปาทานภวาปิ คริตา โหนติ ความว่า ตัณหาและ อุปาทาน ท่านถือเอาโดยอวิชชาศัพท์ เพราะเป็นธรรมเสม
บทความนี้เป็นการวิเคราะห์หลักธรรมเกี่ยวกับอวิชชา ตัณหา และอุปาทานในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเน้นถึงการเกิด ความแก่ และความดับของวิญญาณ รวมถึงความสัมพันธ์ระหว่างอดีต ปัจจุบัน และอนาคตตามอำนาจของเหตุทั้งส
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
376
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
1 ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 376 ด้วยอำนาจแห่งการไม่เข้าถึงความดับหมด ชื่ออวิคตปัจจัย ฯ แม้เมื่อ ไม่มีความแปลกกันแห่งธรรมของปัจจัยทั้ง ๒ นั้น บัณฑิตก็พึงทราบ ความ
เนื้อหาในหน้านี้นำเสนอความเข้าใจในธรรมและปัจจัยที่มีความแตกต่างกัน โดยเฉพาะการมีอัตถิปัจจัยและอวิคตปัจจัย บัณฑิตต้องทำให้เกิดสุตมยญาณและภาวนายญาณ เพื่อเข้าใจความพิเศษในปัจจัยที่ตรัสไว้ในพระธรรม ่การพั
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 386
386
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 386
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 386 กับรูปไม่มี, รูปที่เป็นเพียงอารมณ์แห่งนามซึ่งบังเกิดเพราะอาศัยวัตถุ นั่นแล ชื่อว่าอาลัมพนะ เพราะฉะนั้น นามเหล่านั้น ก็ไม่มีการ รังเ
ในหน้านี้มีการวิเคราะห์อัตถิปัจจัยและอวิคตปัจจัย โดยอธิบายความหมายและบทบาทของนามรูปและอารมณ์ที่เกิดจากวัตถุ ในการสัมประโยค ธรรมต่างๆ ที่ไม่มีการรังเกียจ หากมีอัตถิปัจจัยและอวิคตปัจจัยระบุเอาไว้ ถึงแม้
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: ปัจจัยในธรรม
387
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: ปัจจัยในธรรม
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 387 ดุจโอชา เพราะฉะนั้น ท่านอาจารย์จึงกล่าวรูปชีวิตนทรีย์ไว้แผนกหนึ่ง ๆ [อธิบาปัจจัยทั้งหมดโดยสรุปเป็น 4] บัดนี้ เพื่อจะแสดงว่า ปัจจัยท
ในอภิธัมมัตถสังคหบาลี มีการแบ่งปัจจัยออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ อาลัมพนปัจจัย, อุปนิสสยปัจจัย, กัมมปัจจัย และอัตถิปัจจัย ซึ่งเป็นสิ่งที่ทำให้เกิดการต่อเนื่องในรูปแบบต่าง ๆ ขณะเดียวกัน ยังมีการอธิบายถึงคว
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - แสดงความหมายและหลักการ
391
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - แสดงความหมายและหลักการ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 391 ตามอรรถ และนามตามนิยม มี 4 อย่าง ด้วยสามารถแห่งสามัญนาม (ชื่อทั่วไป) คุณนาม (ชื่อตามคุณ) กิริยานาม (ชื่อตามการกระทำ) และยกิจฉนาม (ช
ในบทนี้กล่าวถึงหลักการของอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยมีการจำแนกนามออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ สามัญนาม คุณนาม กิริยานาม และยกิจฉนาม นอกจากนี้ยังมีการอภิปรายเกี่ยวกับเสียงและการแสดงถึงอภิลาป การอภิปรายเกี่ยวกับ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ประเภทแห่งอารมณ์
399
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - ประเภทแห่งอารมณ์
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 399 [ประเภทแห่งอารมณ์] ก็เมื่อพระโยคาวจรออกจากปัญจมฌาน ซึ่งมีอภิญญาเป็นบาทแล้ว จึงพิจารณาอารมณ์มีรูปเป็นต้นที่จะพึงอธิษฐาน ทำบริกรรมอยู
เนื้อหาจะอธิบายถึงประเภทแห่งอารมณ์และอภิญญาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี โดยเน้นการพิจารณาอารมณ์ที่เกี่ยวข้องกับสมถกรรมฐานและวิปัสสนากรรมฐาน รวมถึงการสงเคราะห์วิสุทธิ์ตามลักษณะต่าง ๆ และอนุปัสสนาที่ต้องเข้าใจ
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การประพฤติกรรมในภาวนา
407
อภิธัมมัตถสังคหบาลี: การประพฤติกรรมในภาวนา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 407 พรรณนาความปริเฉทที่ ๕ [ข้อความเบื้องต้น] ประกอบความว่า เบื้องหน้าแต่นี้ คือแต่การแสดงไขปัจจัยไป ข้าพเจ้า (ชื่ออนุรุทธาจารย์) จักกล่
เนื้อหาเกี่ยวกับการแสดงและคำอธิบายกรรมฐานและวิธีการปฏิบัติในการภาวนา โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อเข้าใจลักษณะต่างๆ ของจริตและการวิเคราะห์ทางธรรม ที่เป็นพื้นฐานสำคัญในการพัฒนาภาวนา ทั้งสมถะและวิปัสสนา และยังไ
คำอธิบายกรรมฐานตามจริต
413
คำอธิบายกรรมฐานตามจริต
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 413 ลักษณะของตน และโดยสัมภาระมีผมเป็นต้น ชื่อว่าจตุธาตุววัตถานฯ ธรรมทั้งหลายที่เป็นไปในอารมณ์ที่ไม่มีรูป ชื่อว่าอารุปปา ฯ [อธิบายกรรมฐา
บทความนี้อธิบายกรรมฐานที่เหมาะสมกับจริตของแต่ละบุคคล โดยอาทิ อสุภกรรมฐานที่เป็นประโยชน์ต่อคนที่มีราคะมาก และอานาปานะซึ่งช่วยคนที่มีโมหะ นอกจากนี้ยังกล่าวถึงอนุสสติ 5 และกรรมฐานอื่นๆ ที่เหมาะแก่จริตของ
การเจริญกรรมฐานและอัปปนาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
414
การเจริญกรรมฐานและอัปปนาในอภิธัมมัตถสังคหบาลี
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 414 ชื่อว่าการเจริญกรรมฐานมีกสิณเป็นต้น จะไม่ข่มกิเลสมีราคะเป็นต้น หรือจะไม่เป็นอุปการะแห่งกุศลธรรมมีศรัทธาเป็นต้น ไม่มี ฯ [อธิบายอัปปน
บทความนี้เสนอแนวทางการเจริญกรรมฐานโดยมีกสิณเป็นต้น และวิเคราะห์ความสำคัญของการมีสมาธิและอัปปนาในการละกิเลส บรรยายถึงกรรมฐานที่มีลักษณะเฉพาะ เช่น อสุภกรรมฐาน และถึงวิธีการฝึกอบรมจิตเพื่อให้ถึงอัปปนาในร